Aad Kamsteeg

'Wie kent de Papoea's van het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea nog?' Onder buitenlandse druk en via een vervalste volksstemming kwamen zij onder Indonesisch bestuur terecht. Van de door Nederland aan de Papoea's beloofde zelfbeschikking en onafhankelijkheid kwam niets terecht. Integendeel, door de massale komst van vooral Javanen zijn de Papoea's minderheid in eigen land geworden. De Papoea's lijden onder grove schending van mensenrechten. Ze worden economisch gemarginaliseerd. Door grootscheepse ontbossing dreigt de biodiversiteit van hun land te worden vernietigd. De Biakker Chris Padwa maakte het allemaal mee. Ook hij hoopte dat Papua zelfstandig zou worden. Hij werd opgepakt en gemarteld. Ook hij en zijn gezin worden tot op vandaag gediscrimineerd. Journalist Aad Kamsteeg trok zelf twee keer door Papua. Hij tekende het levensverhaal van Chris Padwa op en plaatste het in kader van de dramatische geschiedenis van Papua.

Sommige gelovigen zijn al zo'n 70 jaar met God samen op gegaan. Zij hebben periodes gekend van overgave en van twijfel, van zekerheid en van geestelijke droogte. In De late regen geven bekende christelijke schrijvers iets van hun lange ervaring door.

Geen onderwerp zo controversieel als Israël, zowel in politiek als in theologisch opzicht. Israël is uniek, het is geen België, Zambia of Chili. Aad Kamsteeg heeft iets met Israël, maar kritiek op de Joodse staat is voor hem geen heiligschennis. Hij heeft oog voor de noodzaak van een Joodse staat, maar is tegelijk niet blind voor Palestijnse rechten. In dit boekje houdt Kamsteeg zich niet alleen bezig met de politiek, maar ook met wat de Bijbel zegt over volk en land. Wars van vervangingstheologie is hij tevens huiverig voor allerlei profetische Israël-speculaties. Allerlei zaken komen aan de orde, zoals het verschil tussen anti-judaïsme en antisemitisme, de ontwikkeling in het denken over Israël in kerk en politiek, de relatie tussen volkenrecht en Bijbelse profetie, de verhouding van Messiasbelijdende Joden tot orthodoxe Joden en tot christenen uit de volken. En zegt de Bijbel iets over aanspraken van Joden en Palestijnen op het land? De auteur besluit met een tiental stellingen. Over Israël raakt niemand uitgedacht. Aad Kamsteeg studeerde politicologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en was voor het Nederlands Dagblad en de Evangelische Omroep commentator buitenland. Hij reisde vaak naar Israël en de Palestijnse gebieden.

Aad Kamsteeg trok meer dan een halve eeuw als journalistiek commentator buitenland de wereld door, voor het Nederlands Dagblad en de Evangelische Omroep. Hij krijgt de Koude Oorlog op zijn agenda; hij ziet in Vietnam en Cambodja hoe communisten de Amerikaanse strijdkrachten terugdringen. Hij reist naar Zuid-Afrika ‘voor’ en ‘na’; hij ziet hoe Israël worstelt met de Palestijnse roep om een eigen staat. Hij beschrijft de liberalisering na Mao in de Volksrepubliek China en gaat langs bij aidspatiënten in de Verenigde Staten. Kamsteeg plaatst zijn persoonlijke ervaringen steeds in een breder kader, bijvoorbeeld zijn reis naar Latijns-Amerika in dat van de revolutietheologie. Op het Rode Plein maakt de lezer kennis met Gorbatsjovs perestrojka; in Papua laat de auteur zien wat neokolonialisme is. Hij brengt trends die de wereld veranderden dichtbij. Steeds heeft hij daarbij de blik ook op de ontwikkelingen in Nederland gericht. De auteur schaamt zich niet christen te zijn en trekt met Avelino, de Billy Graham van zuidelijk Afrika, naar het nog door burgeroorlog geteisterde Mozambique. En hoe komt het dat de ondergrondse kerk in China juist tijdens Mao’s culturele revolutie zo groeide? Kamsteeg vraagt het de gelovigen zelf. Hij brengt Nederland in contact met hedendaagse Amerikaanse puriteinen als Tim Keller, reist naar christenen onder de islam, het hindoeïsme en het jodendom, maar is ook in eigen land maatschappelijk en kerkelijk actief. Zo doet hij na de breuk tussen vrijgemaakten en Nederlands gereformeerden al vroeg zijn best beide groepen weer bij elkaar te brengen. Niet alles wordt hem in dank afgenomen. Kamsteeg schetst op betrokken wijze een levendig tijdsbeeld van diverse decennia.

Indonesië wil in Papua, het vroegere Nederlands Nieuw-Guinea, geen pottenkijkers. Nogal logisch. Buitenlandse journalisten zouden breed kunnen gaan berichten over structurele schending van mensenrechten. Sinds Nederland in 1962 het bestuur en na een door Jakarta vervalste volksraadpleging in 1969 de soevereiniteit aan Indonesië overdroeg, zijn de Papoeas onderdrukte minderheid in eigen land geworden. Stromen migranten uit het overwegend islamitische Java en andere eilanden bedreigen cultuur, economie en religie van de inheemse bevolking. Met een toeristenvisum trok Aad Kamsteeg onlangs toch als journalist door het land van de Papoeas, met wie hij zich al decennia lang sterk verbonden voelt. Hij sprak er met veel Papoeas en niet-Papoeas, bezocht grote steden en enkele kampongs in het binnenland, ontmoette leden van de verzetsgroep Organisasi Papua Merdeka (OPM). Terug in Nederland schreef hij er dit boek over. Aan de hand van persoonlijke ervaringen en met behulp van veel documentatiemateriaal beschrijft hij in zeven hoofdstukken de Indonesische schendingen van mensenrechten, de recente geschiedenis, de komst van honderdduizenden Javanen, de achterstand in gezondheidszorg en onderwijs, de taak van de kerk om op te komen voor gerechtigheid, de structuur en activiteiten van de OPM en tenslotte drie mogelijke toekomstscenarios. Het boek bevat veel fotos en een veertiental kaders met feitelijke gegevens. Aad Kamsteeg is politicoloog en was jarenlang als commentator buitenland verbonden aan het Nederlands Dagblad en de Evangelische Omroep. Ook was hij hoofdredacteur van het magazine CV.Koers, het huidige De Nieuwe Koers.